Κολοκυνθοειδή

Η οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae) περιλαμβάνει περισσότερα από 100 γένη φυτών, μερικά από τα οποία έχουν μεγάλη γεωργική και διατροφική σημασία. Τα κυριότερα είναι:

  • Cucurbita: κολοκύθες, κολοκυθάκια
  • Citrullus: καρπούζια
  • Cucumis: αγγούρια, πεπόνια

Από τα Πρώτα Καλλιεργηθέντα Φυτά

Τα κολοκυνθοειδή είναι από τα πρώτα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος, με ιστορία χιλιάδων ετών. Σήμερα καλλιεργούνται ευρέως σε τροπικές και εύκρατες περιοχές, καθώς προτιμούν το ζεστό και ηλιόλουστο κλίμα.

⚠ Όλα τα κολοκυνθοειδή είναι ευαίσθητα στους παγετούς, γεγονός που καθιστά επικίνδυνη την πρώιμη φύτευση σε εξωτερικό χώρο.

Η Σημασία των Σποροφύτων για Πρώιμη Παραγωγή

Για πρώιμη παραγωγή, η λύση είναι η χρήση σποροφύτων που έχουν αναπτυχθεί σε θερμοκήπιο, καθώς αυτά προσφέρουν:
✔️ Δυνατό ξεκίνημα
✔️ Ομοιομορφία στην ανάπτυξη
✔️ Προστασία από ψύχος και αστάθειες του καιρού

Προσοχή στη Μεταφύτευση

Κατά τη φύτευση των σποροφύτων κολοκυνθοειδών:

  • Προσέχουμε να μη διαταράσσουμε τις ρίζες
  • Αποφεύγουμε την καταστροφή της ριζόμπαλας
  • Μεταφυτεύουμε με ήπιο χειρισμό, καθώς το ριζικό τους σύστημα είναι ευαίσθητο και η στρες μεταφύτευσης μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία εγκατάστασης.

Επιλέξατε τύπο φυτού:

Κλικ για να δείτε το κείμενο

Το αγγούρι (Cucumis sativus) ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae), μαζί με το κολοκύθι, το πεπόνι και το καρπούζι. Η καλλιέργειά του ξεκίνησε πριν από περίπου 3.000 χρόνια στην Ινδία, απ’ όπου διαδόθηκε στην αρχαία Ελλάδα (όπου ονομαζόταν “σίκυον”) και αργότερα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Βοτανικά και Καλλιεργητικά Χαρακτηριστικά

Η αγγουριά είναι αναρριχώμενο φυτό που, εάν δεν υποστυλωθεί, τείνει να απλώνεται στο έδαφος. Ο καρπός του φυτού είναι βοτανικά ράγα (όπως η ντομάτα και το σταφύλι).

Η αγγουριά φέρει συνήθως αρσενικά και θηλυκά άνθη. Για να σχηματιστεί καρπός, απαιτείται γονιμοποίηση μέσω μεταφοράς γύρης (συνήθως από άλλο φυτό), καθώς η αυτογονιμοποίηση είναι σπάνια.
Κακή γονιμοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε:

  • Κίτρινες απολήξεις
  • Πτώση των ανώριμων καρπών
  • Δυσμορφίες

Τύποι Ποικιλιών Αγγουριάς

🔹 Κανονικές ποικιλίες

Έχουν αρσενικά και θηλυκά άνθη. Η γονιμοποίηση γίνεται μέσω εντόμων (κυρίως μελισσών).

🔹 Γυνόοικα υβρίδια

Παρουσιάζουν κυρίως θηλυκά άνθη, που παράγουν καρπούς. Για καλύτερη απόδοση:

  • Φυτεύονται λίγες σειρές με κανονικά φυτά, για παροχή γύρης
  • Ενισχύεται η παρουσία μελισσών για αποτελεσματική επικονίαση

🔹 Παρθενοκαρπικές ποικιλίες

Παράγουν καρπούς χωρίς επικονίαση, γεγονός που τις καθιστά ιδανικές για θερμοκήπια, όπου η παρουσία μελισσών μπορεί να υποβαθμίσει την ποιότητα του καρπού.

Τύποι Ποικιλιών Αγγουριάς

Οι καρποί της αγγουριάς εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία σε μέγεθος, σχήμα και υφή. Στην ProPlant, διαχωρίζουμε τις ποικιλίες ως εξής:

  • Μακρύ ή κοντό αγγούρι
  • Αγγούρι υπαίθρου ή θερμοκηπίου

Η επιλογή εξαρτάται από τη μέθοδο καλλιέργειας και την αγορά στόχευσης.

Θερμοκρασία

Το αγγούρι είναι θερμοαπαιτητικό φυτό.
✅ Μη φυτεύετε όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι κάτω από 17°C
🌡 Ιδανική θερμοκρασία εδάφους για μεταφύτευση: 21°C

Αγγούρι Acylia F1

Μακρύ αγγούρι για καλλιέργεια στο θερμοκήπιο άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο. Παρθενοκαρπικό (100% θηλυκά άνθη).Πολύ υψηλή…
Περισσότερα…

Αγγούρι Apectos F1

Μακρύ παρθενοκαρπικό αγγούρι για θερμοκήπιο, άνοιξη έως και φθινόπωρο. Καλή μετασυλλεκτική διατηρησιμότητα. Ανθεκτικότητα σε ωίδιο…
Περισσότερα…

Κλικ για να δείτε το κείμενο

Το καρπούζι (Citrullus lanatus) ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae) και κατάγεται από τη Δυτική Αφρική.

Καλλιεργείτο ήδη από την Αρχαία Αίγυπτο, ενώ ήταν γνωστό και στην Αρχαία Ελλάδα, όπου ονομαζόταν “υδροπέπων” – λέξη που περιγράφει την υψηλή περιεκτικότητα του καρπού σε νερό και από την οποία προέρχεται και η αγγλική λέξη “watermelon”.

Βοτανικά Χαρακτηριστικά

Το φυτό είναι μονόικο δίκλινο, δηλαδή φέρει αρσενικά και θηλυκά άνθη στο ίδιο φυτό.

  • Η επικονίαση γίνεται συνήθως με έντομα (κυρίως μέλισσες).
  • Τα αρσενικά άνθη εμφανίζονται 1-2 εβδομάδες νωρίτερα από τα θηλυκά.

Τύποι Καρπουζιών

🔹 Με σπόρους

Οι παραδοσιακές και οι περισσότερες εμπορικές ποικιλίες καρπουζιών είναι διπλοειδείς (κανονικές) και περιέχουν μαύρους ή καφέ σπόρους.

🔹 Άσπορα (χωρίς σπόρους)

Τα άσπορα καρπούζια είναι τριπλοειδή υβρίδια, δηλαδή διαθέτουν 3 σειρές χρωμοσωμάτων, γεγονός που εμποδίζει το σχηματισμό κανονικών σπόρων.
Για την παραγωγή τους:

Η παραγωγή άσπορων καρπών εξαρτάται από την επιτυχημένη επικονίαση

Απαιτείται η συνύπαρξη με διπλοειδή φυτά για την παροχή γύρης

Προσοχή: Το καρπούζι είναι φυτό ιδιαίτερα απαιτητικό σε θερμοκρασίες.

  • Θερμοκρασίες ημέρας κάτω από 21°C μπορούν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη του φυτού, να προκαλέσουν ζημιές και να μειώσουν την απόδοση και την ποιότητα της παραγωγής.
  • Οι ιδανικές θερμοκρασίες αέρα κυμαίνονται μεταξύ 21°C και 32°C, ενώ η θερμοκρασία εδάφους θα πρέπει να είναι πάνω από 22°C.
  • Όταν η θερμοκρασία τη νύχτα πέσει κάτω από 10°C, οι καρποί μπορεί να γίνουν άνοστοι ή υδαρείς.

Κλικ για να δείτε το κείμενο

Το κολοκυθάκι (Cucurbita pepo) ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae) κατάγεται από την Αμερική, όπως όλες οι κολοκύθες. Όμως, η μορφή του Cucurbita pepo που γνωρίζουμε και καταναλώνουμε ως “κολοκυθάκι” αναπτύχθηκε στην Βόρειο Ιταλία στα τέλη του 19ου αιώνα.

Είναι φυτό μόνοικο και δίκλινο, δηλαδή στο ίδιο φυτό βρίσκονται αρσενικά και θηλυκά άνθη. Τα αρσενικά άνθη εμφανίζονται στην αρχή στην βάση των βλαστών και μετά σε διάφορες θέσεις. Ξεχωρίζουν από τον μακρύ ποδίσκο. Νέες ποικιλίες, κυρίως για θερμοκήπιο, είναι γυνόοικες έχοντας σχεδόν 100% θηλυκά άνθη.

Κακές περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως χαμηλές θερμοκρασίες και συννεφιά ή, αντιθέτως, ψηλές θερμοκρασίες και ξηρασία, μπορεί να οδηγήσουν τα φυτά να παράγουν πολύ περισσότερα αρσενικά άνθη.

Τα αρσενικά άνθη είναι ιδανικά για μαγείρεμα, γέμισμα ή τηγανητά σε κουρκούτι. Στην αγορά έχουν αρκετά μεγάλη τιμή.

Παρ’ ό,τι τυπικώς το 55% των θηλυκών ανθέων μπορούν να δώσουν κολοκυθάκι χωρίς επικονίαση, τα κολοκυθάκια ωφελούνται πολύ από την επικονίαση. Με επικονίαση, η παραγωγή αυξάνεται μέχρι και 39%.

Καθώς το κολοκυθάκι είναι φυτό θερμών περιοχών, απαιτεί ελάχιστη θερμοκρασία πάνω από 10 -12 oC για παραγωγή. Οι ιδανικές θερμοκρασίες είναι 16 – 18 oC την νύχτα και 24 – 29 oC την ημέρα.

Κλικ για να δείτε το κείμενο

Το πεπόνι (Cucumis melo) ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae), μαζί με το αγγούρι, το καρπούζι και το κολοκύθι.

Η καλλιέργειά του ξεκίνησε πιθανότατα στη Βορειοανατολική Αφρική και τη Μέση Ανατολή, πριν εξαπλωθεί στην Ευρώπη και την Ασία. Το είδος Cucumis melo περιλαμβάνει πολλά υποείδη και τύπους, με μεγάλη ποικιλία σε σχήμα, μέγεθος, άρωμα και γεύση.

Κύριοι Τύποι Καλλιεργούμενων Πεπονιών

Τα πεπόνια που καλλιεργούνται ευρέως σήμερα ανήκουν σε διάφορους εμπορικούς τύπους, όπως:

  • Galia (Γκάλια): Στρογγυλά, με δίχτυ στην επιφάνεια και έντονα αρωματική, πράσινη σάρκα.
  • Charentais (Σαραντέ): Μικρότερα, με λείο δέρμα, σάρκα πορτοκαλί, ιδιαίτερα αρωματικά.
  • Cantaloupe (Κανταλούπ): Σφαιρικά ή ελαφρώς οβάλ, με τραχιά επιφάνεια και πορτοκαλί σάρκα.
  • Canary (Κάναρι): Κίτρινο πεπόνι με λείο φλοιό και λευκή ή ανοιχτοπράσινη σάρκα.
  • Honeydew (Χάνιντιου): Λείο, στρογγυλό, με πράσινη ή λευκή σάρκα και ήπιο άρωμα.

Τοπικοί Ελληνικοί Τύποι

Στην Ελλάδα καλλιεργούνται επίσης παραδοσιακές ποικιλίες όπως:

  • Το πεπόνι Άργους (γνωστό για τη γλυκύτητα του)
  • Το Ζακυνθινό (πιο μακρόστενο)
  • Το χειμωνιάτικο του Έβρου (ποικιλία που διατηρείται για μήνες μετά τη συγκομιδή)

Προσοχή: Το πεπόνι είναι φυτό απαιτητικό σε ζέστη. Μη φυτεύετε όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι κάτω από 18 oC. Η ιδανική θερμοκρασία για ανάπτυξη είναι 29 – 35 oC.

Κάντε κλικ εδώ για να κατεβάσετε φυλλάδιο με Οδηγίες καλλιεργείας του πεπονιού.

Πεπόνι Portento F1

Πεπόνι τύπου Ιταλικού Cantaloup, γκριζοπράσινο με σκούρες πράσινες ραφές. Πορτοκαλί σάρκα. Μεγάλη μετασυλλεκτική διάρκεια. 1,2-1,5…
Περισσότερα…

Πεπόνι Klimt F1

Πεπόνι με μακρά ζωή στο ράφι, κατάλληλο για εξαγωγές. Προτείνεται και για βιολογική καλλιέργεια. Ανθεκτικότητα…
Περισσότερα…
Κύλιση στην κορυφή