Ένα άγνωστο στους πολλούς λαχανικό είναι η γογγυλοκράμβη ή γουλί ή kohlrabi. Είναι ένα φθινοπωρινό έως χειμωνιάτικο λαχανικό, που σίγουρα θα ακουσθεί περισσότερο τα επόμενα χρόνια καθώς έχει ελάχιστες θερμίδες (27 kcal / 100 g), πολλές φυτικές ίνες και βιταμίνη C (62 mg / 100 g). Ιδανικό λαχανικό για όσους ενδιαφέρονται για την υγεία και την δίαιτά τους, τρώγεται τόσο ωμό, σε σαλάτες τριμμένο και σαν στικς που τα βουτάμε ή όχι σε σάλτσα (πχ τζατζίκι), όσο και μαγειρεμένο.
Η γεύση του θυμίζει αρκετά τη γεύση του κοτσανιού του κουνουπιδιού ή του λάχανου, αλλά είναι πιο γλυκιά και έχει πιο απαλή γεύση. Η φρέσκια γογγυλοκράμβη, πριν προσπεράσει, μπορεί να είναι τραγανή και ζουμερή σαν μήλο, αλλά με διαφορετικό άρωμα και γεύση.
Η γογγυλοκράμβη ή γογγύλι ή γουλί θα μπορούσε να ενδιαφέρει κάποιον καλλιεργητή που θα ήθελε να διαφοροποιηθεί και να έχει με μια πολύ εύκολη καλλιέργεια μία ποικιλία στην παραγωγή του. Επίσης, θα ενδιαφέρει πολύ και του βιοκαλλιεργητές καθώς είναι εύκολη και γρήγορη καλλιέργεια, λίγο πιο εύκολη από τα λάχανα.
Η γογγυλοκράμβη είναι φυτό της κρύας εποχής, συγγενές με το λάχανο και η καλλιέργειά τους μοιάζει πολύ. Οι καλύτερες θερμοκρασίες για να αναπτυχθεί η γογγυλοκράμβη είναι από 4 oC έως 24 oC.
Το καλοκαίρι το γογγύλι γίνεται ξυλώδες και κακής ποιότητας. Γι’ αυτό, τα ανοιξιάτικα πρέπει να φυτεύονται νωρίς, τέλος Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου στην Κεντρική Ελλάδα. Αν μετά την φύτευση περάσουν πολλές μέρες με μέγιστη θερμοκρασία έως 7 oC, τότε θα πάνε για λουλούδι.
Τα φθινοπωρινά / χειμωνιάτικα φυτεύονται μόλις σπάσουν οι μεγάλες ζέστες. Η γογγυλοκράμβη αντέχει τους ελαφρούς παγετούς και, στην πραγματικότητα, κάνει νοστιμότερο γογγύλι στο κρύο.
Τα σπορόφυτα φυτεύονται σε αποστάσεις τουλάχιστον 15 cm x 35 cm. Σε πυκνές φυτεύσεις μπορεί να μη σχηματίσουν γουλί.
Καθώς η γογγυλοκράμβη έχει πολύ επιφανειακές ρίζες ας αποφεύγουμε τα σκαλίσματα. Προτιμούμε τα χορτάρια να τα τραβάμε με το χέρι. Επίσης, για τον ίδιο λόγο, θέλει αρκετό πότισμα, 20 – 25 mm την εβδομάδα αν δεν βρέχει. Αν και αντέχει αρκετά την ξηρασία, αν μείνει για λίγο καιρό απότιστη θα κάνει ξυλώδη γογγύλια.
Καθώς είναι φυτό με πολύ γρήγορη ανάπτυξη, θέλει αρκετό άζωτο στην καλλιέργειά του, νιτρικό ή από κοπριά ή αίμα ή άλλο βιολογικό λίπασμα.
Εχθροί και ασθένειες είναι ίδια με το λάχανο, αν και είναι λιγότερο ευαίσθητη από αυτό.
Τα γογγύλια είναι έτοιμα σε 45 – 60 μέρες το φθινόπωρο. Δεν πρέπει να τα αφήνουμε να προσπερνάνε διότι γίνονται ξυλώδη. Τα μαζεύουμε όταν είναι μικρότερο από 10 cm σε διάμετρο, κόβοντάς τα σύριζα στο έδαφος. Κόβουμε τα φύλλα (τα τρυφερά είναι εξαιρετικά για σαλάτα ή μαγείρεμα). Τα γογγύλια συντηρούνται στους 0 oC και 95% υγρασία για 3 εβδομάδες. Η παραγωγή μιας καλής καλλιέργειας είναι 2-3 τόνοι το στρέμμα.
Υπάρχουν ποικιλίες άσπρες ή μοβ. Το φαγητό είναι άσπρο / υποκίτρινο και στις δύο, απλώς η εξωτερική εμφάνιση αλλάζει. Γνωστές ποικιλίες είναι η white Vienna και η purple Vienna.
Τα Γογγύλια στην Μαγειρική:
Τα γογγύλια πωλούνται με ή χωρίς φύλλα. Τα νεότερα και τρυφερότερα φύλλα είναι θαυμάσια για νωπή σαλάτα, ενώ τα μεγαλύτερα φύλλα μπορούν να γίνουν βραστή σαλάτα ή γιαχνί.
Τα γογγύλια τρώγονται:
Ωμά: Τρίψτε τα και κάντε μία απλή σαλάτα με αλάτι και ελαιόλαδο ή αναμίξτε τα με άλλα λαχανικά για μια μικτή σαλάτα. Στα παιδιά μπορεί να αρέσουν τριμμένα και ανακατεμένα με καρότο και λίγο κρεμμύδι και μαγιονέζα. Επίσης, μπορείτε να τα κόψετε σε ξυλάκια και να τα τρώτε βουτώντας τα σε κάποιο ντιπ ή σάλτσα της αρεσκείας σας. Στις ΗΠΑ, έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν στικς φρέσκιας γογγυλοκράμβης σε σακουλάκια για σνακ.
Κεφτέδες: Τρίψτε τα γογγύλια και προσθέστε αβγό και μερικές κουταλιές αλεύρι ή φρυγανιά τριμμένη και αλατοπίπερο. Σχηματίστε πλατιούς κεφτέδες, σαν τους κολοκυθοκεφτέδες, και τηγανίστε τα ελαφριά. Τα παιδιά ξετρελαίνονται. Είναι και καλός μεζές για κρασί.
Ψητά: Μπορείτε να τα ψήσετε κομμένα σε χοντρές φέτες στον φούρνο, αφού τα αλείψετε με ελαιόλαδο και αλατίσετε, μέχρι να καραμελώσει το εξωτερικό (230 oC για 20-25 λεπτά).
Βραστά: Τα γογγύλια, αφού τα βράσετε μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πάρα πολλές συνταγές. Ακόμα μπορείτε να τα κάνετε θαυμάσιο πουρέ, μόνα τους ή μαζί με κουνουπίδι, με την προσθήκη βουτύρου και κρέμας γάλακτος.